Waarom je ontbijt niet de belangrijkste maaltijd van de dag is

Deze blog is geschreven door Brenda Frunt van De VoedingsAcademie.

‘Interessant dat vasten’.
‘Maar ik word altijd licht in mijn hoofd als ik te laat ontbijt’, mailt C.
‘Dat vind ik dan weer interessant’, zegt ik. Want waarom wordt je licht in je hoofd? En is ontbijten dan symptoombestrijding of pak je daarmee de oorzaak aan? Ik denk het eerste.

Wat is dan de oorzaak van een licht gevoel in je hoofd?

Dikke kans dat je insulineresistent bent.

Lees mee.

Koolhydraten zijn voedingsmiddelen als aardappelen, rijst, pasta, havermout, brood, snoep, (ontbijt)koek, frisdranken en groenten en fruit. Bij elke maaltijd eet je dus wel koolhydraten. Je darmen maken koolhydraten fijn tot glucose: een soort suiker. Glucose komt via de darmen in het bloed en je bloedglucosespiegel stijgt. Het hormoon insuline haalt vervolgens glucose uit je bloed en brengt het naar de cellen. Cellen verbranden glucose voor energie.

Zes keer per dag eten zorgt voor blijvende hoge niveaus van glucose – uit koolhydraten – en insuline in je bloed. Je cellen zitten vol met glucose van je bakje havermout, maar na twee uur eet je weer een plak ontbijtkoek en blijft insuline maar op de deur van je cel kloppen om al die extra glucose er weer in te duwen. Een hoge bloedglucosespiegel is namelijk schadelijk voor je bloedvaten.

Dat wil insuline voorkomen.

Je cellen reageren niet goed meer op het geklop. Ze zijn doof, en nieuwe glucose komt moeilijker je cellen binnen. Deze situatie heet insulineresistentie. Je voelt je moe, je krijgt vaak meer zin in zoetigheid en als je je maaltijd uitstelt dan wordt je licht in je hoofd.

Glucose – oftewel suiker – is namelijk dé voorkeursbrandstof van je lichaam. En omdat dit nu niet meer goed je cel in kan, lijkt je lichaam een tekort aan brandstof te hebben en geeft het dus een signaal om eten te zoeken. Maar dat is natuurlijk niet het geval: in je bloedbaan zit volop glucose en in je vetreserves zitten genoeg vetten. Maar in je cellen zelf is dat anders.

Waarom spreekt je lichaam zijn vetten dan niet aan?

Zes keer per dag eten zorgt dus voor blijvende hoge niveaus van insuline in je bloed, en insuline blokkeert de vetverbranding. Minder vaak eten per dag – periodiek vasten – stimuleert juist je vetverbranding. Eet je 14 tot 16 uur niet dan kan het insulineniveau omlaag en kan je lichaam vetten verbranden voor energie.

En, als jij je zorgen maakt omdat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag zou zijn, kijk dan eens naar de voedingswaarde van een ontbijtje.

Eet je vis, spruitjes en spinazie bij je ontbijt? Waarschijnlijk niet. Groente, gezonde vetten, variatie? Vergeet het maar. De voedselconsumptiepeilingen laten zien dat Nederlanders vooral met zuivelproducten, granen, fruit en zoet beleg ontbijten. Bijna dertig procent van de suikers en zoet beleg dat per dag wordt gegeten, is tijdens het ontbijt verorberd. Denk maar aan de Cruesli in je yoghurt. Per portie bevat dit bijna twee klontjes suiker. Of Coco pops: per portie meer dan drie klontjes suiker. Dat ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is, dat is reclame en geen wetenschap.

Daar komt nog eens bij dat je ontbijt overslaan juist één van de makkelijkste manieren om periodiek te vasten is: het geeft je lichaam namelijk langer de tijd om vet te verbranden.

Niemand eet tijdens zijn slaap, dus dan is er altijd sprake van een aaneengesloten langere periode waarin je niet eet en dus eigenlijk vast.

En natuurlijk ontbijt je wel eens. Maar dan maak jij de keuze of je ontbijt of niet, in plaats van dat je ‘moet’ ontbijten omdat je anders licht wordt in je hoofd.

Dat gunnen we iedereen.

Maar ik kan mijn ontbijt niet een half uur later nemen, want ik raak nog steeds licht in mijn hoofd.

Zorg eerst voor gezonde maaltijden: 400 à 500 gram groente per dag, bij elke maaltijd gezonde vetten als avocado, olijfolie, noten, zaden, pitten of vis én eiwitten in de vorm van ei, kip, vis, peulvruchten of tempé bijvoorbeeld. Vezels – uit groente – vetten en eiwitten geven je een lang verzadigd gevoel na je maaltijd en zo ga je minder snel op zoek naar tussendoortjes.

Bouw dan je tussendoortjes rustig af. Laat eerst de avondsnack staan. Een week later eet je de appel die je normaal gesproken tussendoor eet, meteen na je lunch. En zo verder. Dan geeft al meer rust in je bloedsuikerspiegel. Kijk dan eens of je je ontbijt telkens met een half uurtje naar achteren kan verplaatsen.

Wil je hier meer over weten?

Lees dan ons boek Vast Wel! Over hoe minder vaak per dag eten je meer energie geeft. Het boek staat vol informatie over het prachtige onderwerp periodiek vasten. Inclusief 34 recepten én een stappenplan hoe ook jij periodiek vasten in de praktijk kunt brengen.